در این مقاله مروری خواهیم داشت به انواع مختلف نسل دستگاه های حضور وغیاب در بازار که طی تقریبا نیم قرن گذشته در صنایع، ادارات و مراکز مختلف کشور مورد استفاده قرار گرفته اند. ضمن آنکه بلوغ تدریجی نرم افزار نیما محصول شرکت مهندسی رایانه امین را مرور خواهیم نمود.
اولین نسل دستگاه های حضور وغیاب شامل دستگاه های حضوروغیاب پانچی بودند که با ثبت تاریخ و ساعت ورود پرسنل روی یک کارت مقوایی مخصوص که شامل جدول ایام هفته بود ساعت تردد را ثبت می کردند ودر پایان هر دوره(ماه) مسئول حضوروغیاب موظف بود با جمع بندی ساعت های ورود و خروج از روی این کارت ها کارکرد افراد را محاسبه نماید که کاری بسیار مشکل، زمانبر و همراه با خطای انسانی زیاد بود.
بعد از دستگاه های حضورو غیاب پانچی، اولین دستگاه حضور و غیاب رایانه ای تولید و ارائه شد. این دستگاه با استفاده از کارت های بارکدی ورورد و خروج افراد را در خود ثبت می نمود و پس از تخلیه اطلاعات به رایانه و با استفاده از نرم افزارهای خاص، کارکرد افراد محاسبه و ارائه می شد. بطور عمومی در سیستم های کارتی به هر شخص یک کارت منحصر بفرد اختصاص داده می شد که شخص در هنگام تردد با استفاده از این کارت ورود و خروج خود را ثبت می نمود. سیستم عامل متداول آن زمان DOS و غالب برنامه های بانک اطلاعاتی با Foxpro طراحی می گردیدند. اولین نسخه نرم افزار نیما محصول شرکت مهندسی رایانه امین در سال ۱۳۷۴ با این تکنولوژی تولید و در شرکت ذوب آهن اصفهان مورد بهره برداری قرار گرفت.
با توجه به نقطه ضعف کارت های بارکدی در قابلیت جعل و کپی برداری از آنها کارت های مغناطیسی با ریدرهای مربوطه پا به عرصه گذاشتند. هر چند محدودیت ها و نقاط ضعفی در این کارته ا وجود داشت که عمده آن می توان به آسیب پذیری آنها در مقابل میدان های مغناطیسی، شکنندگی و نور خورشید اشاره نمود مضاف به آنکه هزینه تهیه این کارتها معمولا بیشتر از کارت های بارکد بود. سیستم عامل متداول این دوره windowsهای اولیه بود و نرم افزارهای ویژوال سهم عمده بازار نرم افزار را به خود اختصاص داده بودند. نسخه تحت ویندوز نرم افزار نیما محصول شرکت مهندسی رایانه امین در سال ۱۳۸۴ تولید و در سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گرفت.
آخرین نسل دستگاه های کارتی، بدون تماس یا Contact Less بود و از تکنولوژی RFID استفاده می کرد که هنوز در بسیاری از مراکز استفاده می شوند. این کارتها با توجه به آنکه نیازمند ریدرهای کششی نبودند و فقط کافی بود در فاصله ۱۰ سانتی متری دستگاه حضوروغیاب قرار گیرد، دارای عمر بیشتری بودند. ضمن آنکه قابلیت جعل آن ها به مراتب پائین تر از نسل های قبلی بود. سرعت خواندن کارت های بدون تماس با کارت های قبلی قابل مقایسه نبود و به همین دلیل از صف های پرسنل برای ثبت تردد در ساعات پرازدحام خبری نبود. از این به بعد بود که اولین سیستم های حضوروغیاب تحت وب تولید و ارائه گردید.
اولین نسخه تحت وب نرم افزار نیما در سال ۱۳۸۷ در برخی از سازمانها جدید و مشتریان قبلی شرکت رایانه امین مورد بهره برداری قرار گرفت.
ورود تکنولوژی های شناسایی با روش های بیومتریک (Biometric) به دستگاه های حضوروغیاب باعث حذف تدریجی دستگاه های مبتنی بر کارت و توسعه روزافزون نسل جدید دستگاه های حضوروغیاب گردید.
دستگاه های اثرانگشتی اولین سری این نسل از دستگاه ها بود که مجهز به سنسور یا اسکنر اثر انگشت بود. کیفیت اسکنرهای مربوطه نیز به تدریج بهبود و قیمت آنها نیز کاهش یافت و در نتیجه خطاهای سیستم های اولیه رو به کاهش گذاشت و به تدریج غالب بازار را به تصاحب خود در آورد. تقریبا می توان ادعا کرد که بیش از ۷۰ درصد بازار فعلی دستگاه های حضوروغیاب متعلق به این نوع دستگاه ها می باشد.
با توجه به گسترش و عمومی شدن سیستم های تحت وب در سازمان ها، نرم افزارهای تحت وب حضوروغیاب نیز همه گیر و در سازمان ها مورد استفاده قرار گرفت.
دومین نسخه تحت وب نرم افزار حضوروغیاب شرکت مهندسی رایانه امین در سال ۱۳۸۹ با بصورت اتوماسیونی تولید و در مجموعه بانک تجارت کل کشور مورد بهره برداری قرار گرفت.
تقریبا جدیدتری نسل دستگاه های حضوروغیاب رایج را می توان دستگاه های حضوروغیاب تشخص چهره دانست. این نوع از دستگاه ها از خانواده بیومتریک شناخته می شوند و با توجه به هزینه بالای آنها نسبت به دستگاه های حضوروغیاب اثرانگشتی هنوز نتوانسته اند در بازار عمومی موفقیت لازم را کسب نمایند. هر چند ممکن از با کاهش هزینه، جایگزین دستگاه های اثرانگشتی شوند. این دستگاه ها معمولا برای مراکز با حساسیت امنیتی بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
به دلایل متعدد بیشتر دستگاه های تشخیص چهره در کنار اسکنر تشخیص چهره مجهز به سنسور یکی از روش های دیگر مثل کارت بدون تماس یا اثر انگشت می باشند.
سومین نسخه تحت وب نرم افزار نیما با رویکرد منابع انسانی در سال ۱۳۹۶ مشتمل بر زیرسیستم های متعدد تولید و به مشتریان ارائه شد.