مالیات بر حقوق چیست؟

مالیات، پرداخت هزینه های اجباری به منظور تامین هزینه های دولت است که به مالیات دهندگان تحمیل می شود.این مال پرداختی به موسسات دولتی به منظور تامین هزینه های ایجاد امکانات و رفاه اجتماعی همه شهروندان است.

در کل جهان، مالیات جزو مهمترین مسائل اجتماعی و اقتصادی است. زیرا دولت ها برای ایجاد امکانات و منابع کشور مشمول هزینه هایی می شوند که بخشی از آن را از طریق دریافت مالیات ها تامین می کنند.به همین دلیل موضوع مالیات برای دولت ها اهمیت بسزایی دارد.و همه کشورها برای آن قوانین مجزایی تعریف می کنند.

در قانون اساسی کشور ایران هم برای بحث مالیات قوانین مطرح شده است. و چندین بند قانون اساسی اختصاص به همین موضوع دارد.

مالیات و انواع آن

بخش مهمی از درآمد دولت ها در سراسر جهان از دریافت مالیات ها تامین می شود. و اکثر افراد جامعه بدون داشتن آگاهی از پرداخت مالیات ، روزانه مالیات های متفاوتی را پرداخت می کنند.انواع مالیات در قانون اساسی ایران عبارتند از:

مالیات های مهم در قانون اساسی

مالیات مستقیم

مالیات مستقیم همانطور که از اسمش پیداست به طور مستقیم به میزان دارایی و درآمد افراد مربوط می شود. و شخص پرداخت کننده مالیات کاملا مشخص است.این مالیات به طو کلی به دو بخش مالیات بر میزان دارایی و مالیات بر میزان درآمد تقسیم می شود.که به این مالیات، مالیات ثروت-درآمد هم می گویند.نحوه محاسبه اینگونه مالیات بدین صورت است که هر چقدر میزان دارایی و میزان درآمد بیشتر باشد،مالیات بیشتری به شخص مالیات دهنده تعلق می گیرد.

نکته مهمی که در باب مالیات بر دارایی و درآمد حائز اهمیت است، این است که باید پرداخت اینگونه مالیات در وقت معین و مدت زمان تعیین شده پرداخت شود. در غیر اینصورت مشمول جریمه خواهد شد.

انواع مالیات مستقیم

مالیات بر در آمد

این مالیات زیر مجموعه ی مالیات های مستقیم است.و طبق قوانین مالیات مستقیم همه اشخاصی که به نحوی درآمد کسب می کنند.موظف می شوند بخشی از درآمد خود را به دولت بدهند.مالیات بر درآمد انواع مختلفی دارد.

مالیات بر درآمد انواع مشاغل

کلیه کارفرمایانی که شغلی را ایجاد می کنند. و از آن درآمدی حاصل می کنند. و همچنین همه افرادی که زیر نظر کارفرما به فعالیت می پردازند.  مشمول این قانون مالیات بر حقوق می شوند.

لازم به ذکر است که میزان درآمدی که از هر گونه اشتغال به مشاغل رسمی و اشتغال به شغل هایی با عناوین غیر رسمی بدست می آید مد نظر قانون مالیات مستقیم بر درآمد محسوب می شود.

مالیات بر درآمد املاک

کلیه اشخاصی که با اجاره دادن املاک شخصی به کسب درآمد می پردازند مشمول مالیات بر درآمد املاک هستند.مالیات بر میران در آمد املاک به چند دسته تقسیم می شود:

مالیات بر میزان اجاره املاک

طبق  ماده ۵۲ قانون مالیات های مستقیم کلیه اشخاص صاحبان املاک معین، بعد از اجاره املاک خود در قانون مالیات مستقیم مشمول مالیات می شوند.

برای انواع مالیات، معافیت هایی وضع می شود که میزان مبلغ مالیات بعد از کسر معافیت ها تعیین می شود.

مالیات به هنگام نقل و انتقال املاک

طبق ماده ۵۹ قانون مالیات مستقیم کلیه اشخاص به هنگام فروش املاک شخصی و نقل و انتقال آن به شخص دیگر مشمول این مالیات قرار می گیرند. و به هنگام انتقال سند به شخص خریدار باید پنج درصد از فروش ملک خود را به اداره مالیات پرداخت کنند.

مالیات بر املاک بدون اسکان

طبق ماده ۵۴ قانون مالیات مستقیم کلیه املاک خالی از اسکان توسط دولت شناسایی می شود و شامل مالیات محسوب می شود.این امر برای نظارت بر بازار مسکن و کنترل قیمت ها وضع می شودو و همیشه درصد مالیات که برای خانه های خالی مشخص می شود بیشتر از مالیات تعیین شده برای خانه های اجاره است.

مالیات بر درآمدهای نقدی و غیر نقدی اتفاقی

به درآمدهایی که از طریق مشاغل و انجام فعالیت ها بدست نمی آید. بلکه از طرق معاملات یا به عنوان هدیه و پاداش بدست می آید. و معمولا در دسته معاملات محاباتی محسوب می شوند.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم، به مجموع درآمد هایی که از طرف شرکت ها در ایران و خارج از ایران بدست می آید. با کسر معافیت ها مشمول مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می شود.

و طبق ماده ۱۱۰ قانون مالیات های مستقیم، کلیه شرکت ها موظف هستند که ۲۵ درصد از درآمد شرکت  را به دولت به عنوان مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی پرداخت کنند.برای پرداخت این هزینه ها باید هر ساله شرکت ها، اظهارنامه مالیاتی ثبت و برای اداره مالیات ارسال کنند.

مالیات غیر مستقیم

در مالیات های غیر مستقیم بر خلاف مالیات مستقیم، اشخاص مالیات دهنده مشخص نیستند. و مالیات به طور غیر مستقیم به همه کالاهای مصرفی و خدمات تعلق می گیرد. و پرداخت آن مالیات توسط کلیه مصرف کنندگان آن کالاها انجام می شود.

مالیات بر حقوق چیست؟

مالیات بر حقوق در دسته مالیات های مستقیم قرار می گیرد. و در واقع زیر مجموعه ای از مالیات مستقیم بر درآمد است.

مالیات بر حقوق، میزان درآمد و دستمزد هر شخص که به ازای انجام فعالیت هایی برای شخص دیگر انجام می دهد، مشمول این مالیات می شود.

طبق ماده ۸۲ مالیات مستقیم  «درآمدی که شخص حقیقی برای شخص حقیقی یا حقوقی دیگر به ازای فعالیت خود بابت اشتغال در ایران و براساس مدت زمان مشخص به‌ طورنقدی یا غیرنقدی بدست می آورد، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.»

مالیات حقوق کارگران

تعیین میزان و پرداخت مالیات بر حقوق بر عهده کیست؟

طبق ماده ۸۶ قانون مالیات مستقیم مالیات بر میزان حقوق در دسته مالیات های تکلیفی محسوب می شود. بدین معنا که کارفرما باید میزان مالیات هر شخص را بر اساس حقوق و میزان درآمد تعییین کند. و همچنین پرداخت آن به عهده کارفرما است.

طبق این ماده کارگران و کارمندان وظیفه ای برای پرداخت مالیات های مشتمل بر حقوق خود ندارند.و از دسته وظایف کارفرما محسوب می شود.

محاسبه مالیات بر حقوق

محاسبه مالیات بر حقوق هر ساله طبق بخشنامه ای از طرف دولت تعیین می شود. پرداخت مالیات بعهده همه اشخاصی است که مشغول فعالیت های صنعتی،خدماتی، خصوصی و دولتی هستند. و به طور قطع همه کارگران و کارمندان کلیه بخش های خصوصی و دولتی همه ساله منتظر اعلام بخشنامه صادره از طرف دولت هستند.

در میان این اقشار میزان مالیات که برای قشر کارگر بدلیل درآمد پایین آن ها تعیین می شود، حائز اهمیت است .و این موضوع مستقیم به میزان درآمد آن ها و شرایط اقتصادی و میزان تورم هر سال مربوط می شود.

و با توجه به همه این موضوعات، کمیسیون مشخص کننده میزان مالیات،مقدار آن را تعیین می کند.و بر طبق قوانین که تصویب می شود. کلیه کارفرمایان موظف هستند قبل از پرداخت حقوق ماهیانه کارگران، درصد مالیات را از حقوق کارگران کسر کنند. و مابقی حقوق را برای کارگران واریز کنند.

تفاوت مالیات حقوق کارگران و کارمندان

محاسبه مالیات قشر کارگر و کارمندان اداری و خصوصی متفاوت نیست. و نحوه محاسبه برای همه یکسان است.فقط میزان نرخ و محاسبه مالیات به میزان درآمد کارگران و کارمندان مربوط می شود. و هر چه میزان درآمد و حقوق بیشتر باشد درصد محاسبه شده برای مالیات بیشتر می شود.

معافیت از پرداخت مالیات

در ابتدای هر سال میزان درصد مالیات برای درآمدهای مختلف مشخص می شود. و همچنین میزان درآمدی که معاف از مالیات می شود تعیین می شود.در سال ۱۴۰۲ مبلغ معاف از مالیات ۱۰ میلیون تومان است.یعنی اشخاصی که میزان درآمد ماهیانه آن ها سقف ده میلیون تومان است معاف از مالیات هستند.و اشخاصی که بیشتر از این مبلغ را دریافت می کنند. نحوه محاسبه مالیات حقوق آن ها بدین نحو است که ۱۰ میلیون تومان از درآمد آن ها معاف از مالیات است. و مابقی حقوق بر حسب میزان درصد مشخص شده طبق قوانین مالیات های مستقیم، مالیات تعلق می گیرد.

حقوق های بین ۱۰ تا ۱۴ میلیون تومان ۱۰ درصد مالیات تعلق می گیرد. و حقوق های بین ۱۴ تا ۲۳ میلیون تومان ۱۵ درصد مالیات و حقوق های ۲۳ تا ۳۴ میلیون تومان ۲۰ درصد مالیات تعلق می گیرد.

و این درصد مالیات بر اساس درآمد بیشتر به صورت نردبانی و صعودی بالاتر می رود.

محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان

طبق ماده ۹۱ قانون مالیات های مستقیم  بازنشستگان،مستمری بگیران،بازخریدان،اخراج شدگان از کار و همچنین حق سنوات و پرداختی های مربوط به ایام مرخصی  معاف از مالیات هستند.

بر اساس این قانون کلیه بازنشستگان از کار مثل بازنستگان تامین اجتماعی ، ادراه آموزش و پروش، معلمان و مدیران بازنشته و غیره معاف از مالیات هستند.

ارسال لیست مالیات

در حال حاضر با  استفاده از سامانه اینترنتی https://tax.gov.ir می توانید انواع مالیات مستقیم و غیرمسقیم را پرداخت کنید.کارفرمایان عزیز می توانند مالیات حقوق کارگران را بعد از محاسبه آن به صورت آنلاین پرداخت کنند.برای انجام این  کار ابتدا به سامانه اینترنتی http://salary.tax.gov.ir بروید. و لیست مالیات بر حقوق کارگران خود را به اداره مالیات ارسال و پرداخت کنید.