- نرم افزار یکپارچه منابع انسانی (نیما)
- 02186044975
- 09122240449
انواع مرخصی قانون کار
انواع مرخصی قانون کار، به آن دسته از مرخصی هایی گفته میشود که توسط اداره کار تعریف شده و پرسنل مجاز به استفاده آن هستند.
مرخصی چیست؟
مرخصی عبارتست از زمانی که کارگر یا کارمند مجوز دارد در بازه شیفت کاری تعریف شده در محل کار حضور نداشته باشد. مرخصی انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح آن میپردازیم.
مرخصی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
تنها افرادی که به حرفه ای اشتغال دارند و برای آنها حق بیمه از طرف کار فرما پرداخت میشود امکان استفاده از انواع مرخصی تعریف شده در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را دارند.
انواع مرخصی
- مرخصی استحقاقی: برابرماده ۶۲ قانون کار، آن مقدار زمانی که فرد شاغل میتواند در محل کار خود حاضر نشود و کسر کار و غیبتی هم برای ایشان در بر ندارد را مرخصی استحقاقی مینامند. مرخصی استحقاقی به صورت سالیانه به فرد شاغل تعلق میگیرد. مقدار مرخصی استحقاقی در ماه دو و نیم روز است.
مرخصی استعلاجی: برابر ماده ۷۴ قانون کار و ۵۹ تامین اجتماعی، اگر فرد شاغل بیمار شود و آن بیماری مانع از انجام کار وی باشد، می تواند از مرخصی استعلاجی استفاده نماید. مرخصی استعلاجی جزء سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب میشود.
مرخصی ازدواج: برابر ماده ۷۳ قانون کار،کلیه کارگران شاغل در صورت ازدواج دائم، به مدت سه روز امکان استفاده از مرخصی ازدواج را دارند و این مرخصی فقط در بازه زمانی ازدواج قابل استفاده است و امکان انتقال به زمان دیگری وجود ندارد.
مرخصی زایمان: برابر ماده ۷۶ قانون کار، کارگران زن شاغل میتوانند ۹ ماه مرخصی زایمان با حقوق در زمان بارداری داشته باشند
مرخصی فوت: برابر ماده ۷۳ قانون کار، کلیه کارگران شاغل در صورت فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان به مدت سه روز از مرخصی فوت با حقوق برخوردار خواهند بود. و فقط در زمان فوت قابل استفاده است و امکان انتقال به زمان دیگری را ندارد
مرخصی حج واجب : برابر ماده ۶۷ قانون اداره کار، هر کارگر شاغل در تمام مدت اشتغال خود برای یک نوبت فریضه حج واجب میتواند از مرخصی حج واجب استفاده نماید.
مرخصی بین تعطیلی: در زمانی که روز کاری بین دو تعطیل رسمی باشد و شاغل تمایل داشته باشد از مرخصی بین تعطیلی استفاده نماید، متناسب با قانون محل کار مدیر اداری میتواند هر سه روز را جز مرخصی استحقاقی حساب کند و از مانده مرخصی فرد شاغل کسر نماید.
مرخصی بدون حقوق: برابر ماده ۱۶ قانون کار، افراد شاغل در صورت نیاز میتوانند برای امور شخصی با موافقت کار فرما دو سال مرخصی بدون دریافت حقوق و مزایا داشته باشند؛ در صورت تایید کارفرما تا دو سال دیگر هم قابل تمدید میباشد.
مرخصی پاس شیر: برابر ماده ۷۸ قانون کار، به مدت دو سال، نیم ساعت برای هر سه ساعت کار مادران شاغل زمان مرخصی پیش بینی شده است و بر اساس این ماده قانونی و ماده ۶ قانون ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر و حمایت از مادران شیرده، هر مادر شاغل شیردهی میتواند هر روز یک ساعت از مرخصی پاس شیر استفاده نمایید. همچنین مادرانی که فرزندان دو قلو یا چند قلو دارند، دو ساعت در روز میتوانند از مرخصی پاس شیر استفاده نمایند
مرخصی استفاده نشده: برابر ماده ۶۶ قانون کار، هر کارگر میتواند ۹ روز از مرخصی استحقاقی را به عنوان مانده مرخصی سال ذخیره کند و به سال بعد منتقل نماید. اگر فردی از مرخصی استحقاقی در سال استفاده نکند میتواند مبلغ مربوط به انواع مرخصی را از کارفرما دریافت نماید و یا میتواند ۹ روز آن را ذخیره کند و مابقی را به صورت نقدی دریافت نماید. بر اساس قانون اداره کار کلیه کارمندان دولت مجاز به ذخیره حداکثر ۱۵ روز از مرخصی استحقاقی هستند.
نحوه محاسبه مرخصی استحقاقی
مرخصی استحقاقی برای مشاغل عادی در سال بدون احتساب ۴ جمعه ۲۶ روز کاری و با احتساب ۴ جمعه ۳۰ روز کاری معادل ۲۲۰ ساعت و ماهیانه ۲٫۵ روز کاری معادل ۱۸:۲۰ ساعت میباشد.
مرخصی استحقاقی برای مشاغل سخت و زیان آور در سال بدون احتساب ۴ جمعه ۳۱ روز کاری و با احتساب ۴ جمعه ۳۱ روز کاری معادل ۲۵۶ ساعت و ماهیانه ۳ روز کاری معادل ۲۱:۲۰ ساعت میباشد.
شرکت مهندسی رایانه امین ارائه دهنده نرم افزار یکپارچه منابع انسانی “نیما” در اتوماسیون حضور و غیاب خود تمامی قوانین محاسبه و اختصاص مرخصی به افراد شاغل را به صورت سیستمی پیاده سازی و با نام تجاری نرم افزار یکپارچه منابع انسانی “نیما” روانه بازار نرم افزار کرده است.
موارد مربوط به مرخصی استحقاقی
- روز های تعطیل رسمی جز مرخصی استحقاقی محسوب نمیشود.
- تاریخ ۱۱ اردیبهشت جزء تعطیلی کارگران با حقوق است.
- میزان مرخصی قابل ذخیره برای کارگران حداکثر ۹ روز و برای کارمندان دولت حداکثر ۱۵ روز می باشد.
- در صورت ترک کار و استعفا کارگر، باقیمانده مرخصی سال به ایشان تعلق نمیگیرد.
- در صورت فوت کارگر، مانده مرخصی وی به ورثه تعلق میگیرد.
- مرخصی استحقاقی متناسب با کارکرد پرسنل محاسبه میشود. مثلا کسی که نیمه سال شاغل شده است از تاریخ شروع به کارش استحقاق مرخصی برایش منظور و محاسبه میشود.
- در صورتی که کارگر و کارفرما بر سر زمان مرخصی به توافق نرسیدند، برابر ماده ۶۹ قانون کار نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست.
انواع مرخصی استحقاقی
- مرخصی روزانه: مرخصی روزانه که به اصطلاحا به آن مرخصی استحقاقی هم گفته میشود معادل یک روز کاری که شاغل در محل کار حضور پیدا نکند را میگویند.
- مرخصی ساعتی: برابر ماده ۶۳ قانون کار، کارگران میتوانند در روزهای کاری به صورت ساعتی از مرخصی استحقاقی استفاده نمایند که به آن مرخصی ساعتی میگویند. مقدار مرخصی ساعتی بین ۲ تا ۳ ساعت مجاز است و بیشتر از این زمان را باید مرخصی روزانه درخواست دهند.
نکته: هر مقدار از این دو مرخص در طول ماه استفاده شود از میزان مانده مرخصی استحقاقی فرد کسر میشود. و اگر بیش از استحقاق ماه فرد از مرخصی استفاده کند از مانده کل سال و یا ذخیره سنوات سال های گذشته کسر خواهد شد.
نحوه محاسبه مرخصی استعلاجی
نحوه و مدت و حقوق و مزایای کارگران بر حسب زمان استفاده از مرخصی استعلاجی متفاوت است که در ادامه به توضیح آن میپردازیم:
- تا سقف سه روز، مرخصی استعلاجی با تایید پزشک معتمد مورد قبول اداره بیمه می باشد و کار فرما باید حقوق و مزایای فرد را پرداخت نماید.
- بیش از سه روز، مرخصی استعلاجی با تایید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی مورد قبول بوده و حقوق و مزایای فرد پس از پایان دوره استعلاجی توسط تامین اجتماعی پردخت میشود.
آیا کارگران مرد هم میتوانند از مرخصی زایمان استفاده نمایند؟
بله، شاغلین مردی که همسرشان نیز کارمند هستند و حق بیمه برایشان به وسیله کارفرما محل کار رد شده است و در موقع زایمان همسر میتوانند از مرخصی زایمان استفاده نمایند، مدت مرخصی زایمان برای مرد ۱۴ روز میباشد. این مرخصی نیز قابل ذخیره و یا استفاده در زمان دیگری نمیباشد.
تعداد استفاده از مرخصی زایمان چقدر است؟
تعداد استفاده از مرخصی زایمان محدودیتی ندارد.
مدارک لازم برای گرفتن مرخصی زایمان
- دفترجه درمانی
- گواهی پزشک معالج
- تاییدیه مراجع پزشکی ذیربط
- فتوکپی کلیه صفحات شناسنامه پدر و مادر
- فتوکپی شناسنامه فرزند
- خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان